Zboża jare, w początkowej fazie wzrostu, są najbardziej narażone na szkodliwe oddziaływanie i współzawodnictwo ze strony chwastów. Nie musi tak być, bo jak pokazuje praktyka, zwalczanie chwastów w zbożach jarych jest jednym z najłatwiejszych zabiegów – ogranicza się jedynie do nalistnego stosowania wysokiej klasy herbicydów oraz innych mieszanin, w okresie pomiędzy fazami od 2 liści do liścia flagowego.
Skuteczna ochrona zbóż, wymaga między innymi poznania dokładnego składu gatunkowego chwastów, występujących w uprawie oraz zastosowania odpowiednich preparatów, niekiedy wspomaganych adiuwantami. Polscy rolnicy muszą jednak pamiętać o tym, że niekorzystne warunki pogodowe, mogą znacznie opóźnić wyjście w pole, uniemożliwiając tym samym wykonanie zaplanowanych pierwszych wiosennych zabiegów, co może prowadzić do znacznego spadku plonu.
|
Czy wiesz, że... poprzez ocieplający się klimat w Polsce, rolnicy coraz częściej sięgają po zboże siane na wiosnę? |
Chwasty w uprawach zbóż jarych – jakie?
W uprawach zbóż, bardzo często występują chwasty krótkotrwałe, przy czym wiele z nich jest wspólnych dla upraw ozimych i jarych. Są to między innymi:
- przytulia czepna,
- jasnoty,
- przetaczniki,
- mak polny,
- tobołki polne,
- tasznik pospolity,
- gwiazdnica pospolita.
W zbożach jarych, często występują także wschodzące na wiosnę gatunki chwastów jarych jak np. komosa biała, rdesty, gorczyca polna czy owies głuchy. W przypadku chwastów wieloletnich, największy problem stanowi perz właściwy oraz ostrożeń polny.
W uprawach zbóż jarych można doliczyć się około kilkunastu gatunków chwastów, przy czym ich struktura niewiele różni się od tej u zbóż ozimych, jednak – co ważne – ich zwalczanie jest znacznie łatwiejsze od zwalczania odmian zimujących.
Niektóre chwasty, jak np. miotła zbożowa wykazują pewne predyspozycje do zimowania, w związku z czym mogą stanowić poważne zagrożenie dla zbóż ozimych. Warto więc pamiętać o tym, że w okresie zabiegów ochronnych wykonywanych jesienią, należy je zniszczyć, ponieważ w przeciwnym razie, będą zimować z mocno rozbudowanym systemem korzeniowym, a w okresie wegetacji zaczną intensywnie współzawodniczyć ze zbożami ozimymi o cenne składniki pokarmowe.
Jak się okazuje, te same chwasty, kiełkując wiosną, dopiero zaczynają rozbudowywać swój system korzeniowy i nie są w stanie konkurować ze zbożami jarymi. Co więcej, z uwagi na fakt, że zwykle są to rośliny stosunkowo młode, do ich usunięcia nie trzeba stosować wysokich dawek herbicydów.
Jednocześnie należy pamiętać o tym, że do najgroźniejszych gatunków chwastów należą te, które przerastają łan, jak miotła zbożowa, owies głuchy czy komosa biała.
|
Pamiętaj, że... dużo większym zagrożeniem dla upraw zbóż jarych jest dominacja jednego bądź dwóch gatunków chwastów, niż kumulacja kilku różnych gatunków. |
Zwalczanie chwastów w zbożach jarych – kiedy wykonać oprysk?
W odróżnienie od zbóż ozimych, zwalczanie chwastów w zbożach jarych jest dużo łatwiejsze. Wynika to przede wszystkim z bezproblemowego wyboru terminu wykonania zabiegu odchwaszczania, gdyż w przewidzianym programie ochrony zbóż jarych, przed chwastami nie występują tzw. opryski przedwschodowe.
Przed wykonaniem zabiegu nalistnego, należy właściwie rozpoznać skład botaniczny zachwaszczenia i dopiero na tej podstawie, dobrać odpowiednie środki chwastobójcze.
W przypadku zbóż jarych, oprysk należy rozpocząć w fazie 2-3 liści, a zakończyć w fazie liścia flagowego.
Co jeszcze wpływa na skuteczność zwalczania chwastów w zbożach?
W praktyce, o skuteczności wykonywanego zabiegu odchwaszczania zbóż jarych decyduje nie tylko odpowiedni czas wykonania oprysku, ale również użycie właściwego herbicydu, mieszanin środków chwastobójczych oraz zastosowanie adiuwantów. Warto pamiętać o tym, że adiuwanty znacznie zwiększają skuteczność zabiegu, ponieważ ułatwiają mieszanie się kilku preparatów, bazujących na różnych substancjach czynnych i zwiększają ich przyczepność roboczą do roślin. Co więcej, równoczesne użycie dwóch a nawet trzech preparatów może znacznie poprawić jakość zabiegu odchwaszczania i obniżyć koszty, związane np. z eksploatacją maszyn i mechanicznymi uszkodzeniami uprawianych roślin. Stosowanie mieszanin środków chwastobójczych może skuteczniej niszczyć szerszą pulę gatunkową chwastów. Należy jednak pamiętać o odpowiednim i przemyślanym doborze preparatu do zboża oraz jego fazy rozwojowej.
Zwalczanie chwastów w zbożach jarych – jakie herbicydy wybrać?
W Polsce dostępnych jest blisko sto herbicydów*, które można bez obaw stosować do odchwaszczania zbóż jarych, przy czym wiele z nich zawiera tę samą substancję aktywną, w związku z czym wykazują podobne właściwości i działanie.
W poszukiwaniu najlepszego środka do zwalczania chwastów, należy zwrócić uwagę przede wszystkim na stan zachwaszczenia plantacji i skupić się na zniszczeniu w pierwszej kolejności gatunków, które są najbardziej szkodliwe dla zbóż jarych.
Spośród wielu gatunków chwastów jednoliściennych, bardzo duże zagrożenie stanowi owies głuchy, który może spowodować nieodwracalne straty w plonach. Herbicydy, skutecznie zwalczające ten gatunek, zwykle oparte są na takich składnikach aktywnych jak:
- fenoksaprap-P- etylu,
- pinoksaden,
- propoksykarbazon sodu.
W praktyce propoksykarbazon sodu dostępny jest m.in. w herbicydzie Attribut 70 SG, który skutecznie niszczy wiele gatunków nie tylko chwastów jednoliściennych, ale też dwuliściennych takich jak samosiewy rzepaku, tasznik pospolity czy tobołki polne. Dwie pozostałe substancje aktywne, zwalczają wyłącznie chwasty jednoliścienne.
Co ciekawe, mieszanina Pumy Uniwersal 069 z herbicydem Chwastox Turbo 340 SL wykazuje bardzo wysoką skuteczność w stosunku do wielu gatunków chwastów dwuliściennych, włączając w to: jasnoty, komosę białą, mak polny, rdesty, ostrożeń polny, a także marunę bezwonną.
Przy bardzo silnym zachwaszczeniu oraz braku możliwości wykonania zabiegu w odpowiednim terminie, zaleca się, aby stosować herbicydy w maksymalnych zalecanych dawkach, najlepiej z domieszką adiuwantów.
* Dane aktualne w dniu publikacji artykułu.