Praca pszczół jest niezwykle ważna dla środowiska i dla nas – ludzi, jako jego części. Specjaliści szacują, że po wyginięciu pszczół ludziom pozostaną tylko 3-4 lata egzystencji. Nic więc dziwnego, że stosowanie środków ochrony roślin budzi duży niepokój i coraz więcej rolników zastanawia się jak i kiedy wykonywać opryski, aby nie szkodzić pszczołom oraz wybiera opryski bez szkody dla zapylaczy. Współcześnie ochrona roślin bezpieczna dla zapylaczy jest możliwa. I o tym będzie ten artykuł.
|
Dla rolnika obecność zapylaczy na polu wiąże się jedynie z pozytywnym wpływem tych owadów na produktywność roślin. Dobre zapylenie nie tylko zwiększa plon, ale także podnosi parametry jakościowe uprawy. |
Jakie opryski szkodzą pszczołom?
Na rynku jest dostępnych wiele środków ochrony roślin. W zależności od składu, środki ochrony roślin mogą zabijać owady i ograniczać ich rozród. Niektóre pozostają na powierzchni rośliny, inne wnikają do rośliny i są transportowane wraz z sokami do wszystkich części roślin. Dlatego ważne jest dokładne czytanie etykiety, aby wiedzieć jak dany środek działa, i jak go poprawnie i bezpiecznie stosować oraz móc zaplanować zabiegi ochrony roślin z uwzględnieniem bezpieczeństwa pszczół.
Środki ochrony roślin dzielimy na te bezpieczne i niebezpieczne dla zapylaczy. Te drugie pod względem działania charakteryzują się toksycznością dla żołądka, kontaktem i fumigacją dla pszczół.
Toksyczność żołądkowa, a tym samym zatrucie pokarmowe, ma miejsce, gdy pszczoła spożyje skażony pyłek, nektar, spadź lub skażoną wodę. Ten rodzaj zatrucia jest szczególnie niebezpieczny w czasie suszy oraz w sytuacji, gdy pszczoły wlatują do ula ze skażonym pokarmem - przyczynia się do zatrucia nie tylko całej pszczelej rodziny, ale też miodu. Toksyczność kontaktowa jest najczęstszą przyczyną zatrucia pszczół w warunkach polowych. Z kolei toksyczność fumigacji, czyli toksyczność inhalacyjna, jest najrzadsza.
Ogólnie, poszczególne środki wykazują jednocześnie więcej niż jeden rodzaj toksyczności. Dylematem jest łączne stosowanie agrochemikaliów. Połączenie i stosowanie substancji w nieprzebadanych mieszaninach może być szkodliwe dla zapylaczy.
Po takim połączeniu środków mogą wystąpić dwie różne reakcje:
- pierwszą z nich jest synergiczne oddziaływanie składników mieszaniny – wówczas toksyczność dla pszczół może zostać zmieniona przez tę reakcję. Nawet przy połączeniu dwóch środków, które same są bezpieczne dla zapylaczy lub ich toksyczność dla zapylaczy jest niska, interakcja między takimi preparatami może wytworzyć mieszaninę wysoce toksyczną dla pszczół;
- drugi rodzaj reakcji w przypadku mieszanki dwóch różnych substancji to brak toksyczności względem szkodnika.
Ponadto, obie reakcje mogą przebiegać w sposób niekontrolowany, a powstała mieszanina może mieć nieznane właściwości ekotoksyczne.
|
Najwięcej przypadków zatruć zapylaczy odnotowywana jest w Polsce w okresie kwitnienia rzepaku, zwłaszcza w okresie walki z słodyszkiem rzepakowym, a także w sadach i plantacjach ziemniaków, uprawach zbożowych, gdzie kontrolowany zabieg przeprowadza się w okresie kwitnienia chwastów. Jeśli na polu uprawnym pojawią się kwitnące chwasty lub spadź, uprawę należy uznać za roślinę kwitnącą. |
Kara za zatrucie pszczół
Ochrona pszczół i innych zapylaczy podczas stosowania chemii rolniczej jest wymogiem prawnym. Rolnikom, którzy nie zastosują się do przepisów, grozi grzywna lub kary ograniczające ich wolność – nawet do pięciu lat więzienia.
Co istotne, nawet jeśli nie posiadamy kilku hektarów ziemi, zasady ochrony pszczół również nas dotyczą.
Oprysków nie stosujemy w okresie kwitnienia oraz gdy w uprawie występują chwasty kwitnące. Ponadto opryski należy wykonywać wyłącznie środkami dopuszczonymi do obrotu przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Jak i kiedy wykonywać opryski, aby nie szkodzić pszczołom?
|
Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa zaleca:
|
Prawidłowe stosowanie pestycydów minimalizuje ryzyko zatrucia pszczół. A bezpieczeństwo owadów gwarantuje obfite zbiory.
Najczęstsze błędy popełniane przez rolników to nieprawidłowy dobór środków ochrony roślin oraz nieprzestrzeganie zasad opisanych na etykiecie (np. niewłaściwe dawkowanie, stosowanie nieodpowiednich lub zakazanych substancji). Przy wykonywaniu oprysków warto zwrócić uwagę na to, co widnieje na etykiecie. Mogą to być ostrzeżenia typu Nie stosować środka na rośliny pokryte spadzią.
|
Chroniąc pszczoły przyczyniamy się do wzrostu plonów. |
Wiele oprysków jest zależnych od fazy rozwoju rośliny. Dlatego należy uważnie obserwować ekspresję liści, pąków i kwiatów, aby wybrać odpowiedni preparat. Na etykietach środków (kartach charakterystyki) podawana jest informacja o czasie i terminie oprysku dla danego gatunku rośliny. Opryskiwanie najlepiej przeprowadzać wieczorem lub nocą bez deszczu i wiatru - pozwoli to uniknąć przenoszenia na inne uprawy.
Opryski bez szkody dla zapylaczy
Wbrew pozorom prawidłowe wykonanie oprysku nie jest proste. Istnieją nawet specjalne akty prawne regulujące opryskiwanie roślin. Przepisy te określają minimalne strefy buforowe i identyfikują wrażliwe lokalizacje.
Strefa buforowa wynosi 3 metry dla dróg publicznych, 20 metrów dla pasiek oraz 1 lub 3 metry dla zbiorników i źródeł wody (w zależności od zastosowanego opryskiwacza). Informacje o strefie buforowej znajdują się również na etykietach wszystkich preparatów.
Oczywiście najlepszym rozwiązaniem jest stosowanie ekologicznych preparatów, które zawierają substancje pochodzenia naturalnego. Ich stosowanie nie szkodzi środowisku.
Dozwolone godziny pryskania 2022
Opryski, niezależnie od rodzaju zastosowanego preparatu, należy wykonać wieczorem, po zakończonym locie pszczół. Dotyczy to herbicydów, fungicydów, insektycydów i innych produktów ochrony roślin. Poranne godziny mogą nie być wystarczająco długim okresem na wykonanie zabiegu. Ponadto, opary preparatu mogą otaczać latające owady, a także mieć działanie toksyczne. Niższe temperatury po zachodzie słońca zmniejszą uwalnianie zapachów oraz zwiększają skuteczność oprysku.
Należy jednak zauważyć, że pszczoły często nocują w uprawach rzepaku, zbożach i innych plantacjach. Dotyczy to zwłaszcza w przypadku występowania deszczu lub burzy.
Ponadto, opryskiwanie (nawet w dopuszczalnych godzinach oprysku) powinno odbywać się przy jak najmniejszym wietrze (przy prędkości wiatru poniżej 4 m/s) – tak, aby krople cieczy nie opadały poza opryskiwany obszar. Należy również wziąć pod uwagę okres prewencji – bezpieczniejszy środek to ten o krótkiej prewencji.
Benevia – skuteczna ochrona roślin bezpieczna dla zapylaczy
Benevia zawiera Cyazypyr (cyjanotraniliprol) – związek z grupy chemicznej diamidów chroniący zarówno przed szkodnikami gryzącymi, jak i ssącymi.
Benevia 100 OD Insektycyd jest wysoce skuteczny w zwalczaniu szkodliwych owadów takich jak:
- mączliki,
- wciornastki,
- gąsienice motyli,
- chrząszcze,
- stonka ziemniaczana,
- śmietka kapuściana,
- kwieciak malinowiec,
- muchówki.
Dzięki nowemu mechanizmowi działania Benevia może zwalczać szkodniki, które są już odporne na inne substancje. Formuła Benevi pozwala substancjom wnikać w głąb liści i chronić je przed szeroką gamą szkodników i chorób. Ten środek owadobójczy już po kilku minutach po zastosowaniu powstrzymuje szkodniki przed żerowaniem, chroniąc uprawy przed uszkodzeniami, minimalizując tym samym atak patogenów. Stosowana na wstępnym etapie ataku szkodników spowalnia nagły wzrost ich populacji.
Benevia zapewnia skuteczną kontrolę wielu szkodników, ale bezpieczną dla zapylaczy. Badania środowiskowe potwierdziły znikomą toksyczność dla ptaków, ryb, ssaków, dżdżownic i organizmów glebowych, a także szybką biodegradowalność.
Ochrona pszczół jest ważna
Krzywdząc pszczoły, w rzeczywistości krzywdzimy samych siebie, ponieważ niewłaściwie stosowany oprysk może być śmiertelny dla tych niezwykle pożytecznych owadów. A mniej pszczół to nie tylko mniej miodu, ale także mniej zapylonych roślin, a co za tym idzie niższe plony i niższa jakość owoców. Każdy rolnik świadomy przydatności pszczół stosuje dobre praktyki w swoich uprawach, ale niestety są też tacy, którzy potrzebują częstych przypomnień.
Tak więc apelujemy: dajmy o pszczoły!