Rolnicy zajmujący się produkcją roślinną, z uwagi na wysoki dochód osiągany ze sprzedaży słomy, często pozbywają się resztek pożniwnych. Należy jednak pamiętać, że takie postępowanie może spowodować degradację gleby i zubożenie stanowiska – usunięta z niego zostaje materia organiczna, jakość gleb pogarsza się. Natomiast rozkład resztek pożniwnych to odwrotność powyższego. Jest to dobry sposób na odbudowę wartości stanowiska i przygotowanie gruntu pod uprawę roślin następczych poprzez wzmożenie procesu próchnicotwórczego w glebie. W końcu im szybciej resztki pożniwne zostaną rozłożone, tym lepsze właściwości będzie miała gleba. Niestety, słoma rozkłada się stosunkowo długo i warto ten proces przyspieszyć.
Spożytkowanie resztek pożniwnych – jak to zrobić?
Priorytetem rolników w okresie pożniwnym, który jest czasem przygotowań do nowego sezonu wegetacyjnego, jest przystosowanie otoczenia pod rośliny następcze. Warto w tych zabiegach uwzględnić spożytkowanie resztek pożniwnych tak, aby roślinom umożliwić dobre środowisko do rozwoju, a przy okazji poprawić jakość gleb. Jednak żeby resztki pożniwne mogłyby stanowić wartościowy nawóz czy po prostu bazę pokarmową dla upraw następczych, powinny zostać poddane kilku zmianom. Tutaj niezwykle istotną rolę odgrywają mikroorganizmy glebowe. Podczas całego procesu uwalniane są do środowiska glebowego stosunkowo duże ilości składników odżywczych w formach łatwo przyswajalnych dla roślin i odżywiających je, szczególnie w początkowej fazie wzrostu.
Zużytkowanie resztek słomy wraz z nawożeniem organicznym to także możliwość zwiększenia zawartości próchnicy.
Wyższa zawartość próchnicy to:
- większa pojemność kompleksu sorpcyjnego gleby,
- mniejsze utrata składników pokarmowych z gleby,
- zwiększenie efektywności nawozów doglebowych,
- ograniczenie naturalnego procesu zakwaszania gleby,
- intensyfikacja życia mikrobiologicznego gleby,
- duża pojemność wody w glebie,
- zaoszczędzenie paliwa podczas wykonywania zabiegów w polu oraz mniejsze zużycie maszyn.
Co zatem należy zrobić, aby zoptymalizować ten proces?
Ph gleby
Przede wszystkim należy uregulować odczyn, ponieważ rozkład resztek pożniwnych determinowany jest przez ph gleby. Poprawnym działaniem jest cykliczne wapnowanie z użyciem na przykład wapna węglanowego. W celu zwiększenia efektywności rozkładu należy glebę wspomóc azotem. Wyczerpanie jego dostępnych form znacznie zmniejsza tempo całego procesu. Przeciętnie używa się 5-10 kg tego pierwiastka na każdą tonę przyorywanej słomy.
Mikroorganizmy glebowe
Kolejnym elementem oddziałującym na rozkład materii organicznej są mikroorganizmy glebowe. Przy niskiej aktywności biologicznej gleb słoma nie zostanie rozłożona. Nie przyniesie też żadnych korzyści roślinom następczym, będzie tylko gnić w glebie. W związku tym tak ważne są mikroorganizmy i biopreparaty zawierające unikalne szczepy bakterii, które z kolei przyspieszają rozkład resztek po zbiorach oraz polepszają zasobność gleby w ważne dla roślin składniki pokarmowe i próchnicę.
Biopreparaty
Tego typu preparaty zwiększają zawartość próchnicy i składników pokarmowych w glebie. Pośrednio wpływają na lepszy rozwój roślin i ich ogólną kondycję. Zapewniają też prostszą i szybszą uprawę roli. Bakterie w preparatach tego typu wytwarzają zdolność do syntezy dużej ilości enzymów celulolitycznych. Te z kolei powodują szybki rozkład celulozy.
Mikroorganizmy po umieszczeniu ich na resztki pożniwne zbóż, szybko rozmnażają się i skutecznie działają. Ich działalność ma także fitosanitarny charakter. Słoma przy aktywnym udziale mikroorganizmów zostaje prawidłowo rozłożona i przestaje być źródłem chorób dla roślin następczych. Bakterie wykazują również pozytywny wpływ na metabolizm roślin. Stymulują rozwój systemu korzeniowego oraz udostępniają uwsteczniony fosforu (zasoby tego pierwiastka w polskich glebach są bardzo niskie) oraz zwiększanie plonowania roślin.
Jaki środek przyśpiesza rozkład resztek pożniwnych?
Przykładem preparatu rozpoczynającego i przyśpieszającego rozkład resztek pożniwnych jest BACTIM SŁOMA. Jest to środek posiadający w swoim składzie bakterie Bacillus subtilis szczep B00105 oraz Bacillus licheniformis szczep B00106 – czyli mikroorganizmy wyspecjalizowane w rozkładzie resztek roślinnych i pochodzące z naturalnego środowiska.
Rozkład celulozy przez bakterie zawarte w opisywanym środku prowadzi do uwolnienia dużych ilości glukozy stanowiącej pokarm dla rodzimych mikroorganizmów glebowych. Skutkiem użycia preparatu jest wzrost aktywności mikrobiologicznej gleby, a tym samym zwiększeniem jej żyzności. Bakterie w płynnym preparacie BACTIM SŁOMA wytwarzają także liczne enzymy rozkładające zawartą w resztkach pożniwnych celulozę – podstawowy budulec roślin.
Szybsze dostarczenie składników i lepszy korzeń
Przyspieszony rozkład resztek pożniwnych nie jest jedynym skutkiem użycia BACTIM SŁOMA. Im szybciej proces rozkładu resztek pożniwnych zostanie zakończony, tym szybsze będzie zaopatrzenie stanowiska w składniki pokarmowe pochodzące z tych właśnie resztek oraz wzrost próchnicy. To z kolei przekłada się na szybszy początkowy rozwój rośliny następczej. Już w trakcie siewu stanowisko jest bowiem dobrze zaopatrzone w ważne dla roślin składniki takie, jak: fosfor, potas, magnez czy wapń.
Dobrze rozwinięty system korzeniowy zapewnia roślinie lepszy dostęp do wody, jak i usprawnienie jej przechowywania. W związku z tym BACTIM SŁOMA pośrednio ogranicza niekorzystny wpływ okresowych niedoborów wody. Dobrze rozwinięty system korzeniowy poprawia również metabolizm roślin.
Zastosowanie preparatu BACTIM SŁOMA w rzepaku ozimym oraz kukurydzy sprawia, że uprawy są w dużo lepszej kondycji.
***
Pamiętać należy, że tempo rozkładu resztek pożniwnych zależy w dużej mierze od aktywności biologicznej gleby – mikroorganizmów zasiedlających stanowisko. To one wpływają na to, żeby resztki pożniwne zbóż szybko się rozłożyły. Aby ten proces przyśpieszyć i zwiększyć jego efektywność należy zastosować odpowiedni preparat, który ułatwi szybki zwrot do gleby tych składników pokarmowych, jakie zostały wywiezione wraz z plonem. Dzięki aktywnemu wspomaganiu procesu wytwarzają się substancje, z których w konsekwencji przemian biochemicznych, powstaje próchnica decydująca o żyzności gleb – wartości stanowiska.