Na czym polega analiza gleby? Dlaczego warto wykonywać ją regularnie? W jaki sposób pobrać próbki gleby? Ile kosztuje takie badanie? Na te pytania odpowie poniższy tekst.
Analiza gleby jest bardzo ważna. Dzięki niej wiadomo w jakiej kondycji jest ziemia i dzięki temu możliwe jest zaplanowanie właściwego nawożenia. Jest to istotne nie tylko z ekonomicznego punktu widzenia, gdyż ceny nawozów stale rosną, ale także ze względu na uzyskanie założonych plonów.
Gleby w Polsce w większości przypadków mają zbyt niski odczyn pH, są ubogie w podstawowe składniki mineralne, czyli potas, fosfor, magnez i mikroelementy. Stąd też nawożenie jest niezbędne, ale tylko przy zastosowaniu odpowiednich, dostosowanych do rodzaju gleby, nawozów. Odpowiedzieć na pytanie jakie nawozy stosować można tylko na podstawie badań gleby.
Dlaczego warto wykonać analizę gleby?
Tylko efektywne nawożenie może zapewnić planowany plon. Polega ono na uwzględnieniu zapotrzebowania roślin na składniki mineralne, ale także zasobności gleby. Stosowanie nawozów na oko nie zapewni plonów na oczekiwanym poziomie.
Bez przeprowadzenia analizy gleby nie jest możliwe ustalenie właściwych dawek nawozów. Nie można jedynie opierać się na zapotrzebowaniu roślin, nie odnosząc się do zasobów ziemi. Wykonanie takiej analizy jest bardzo dobrą inwestycją, tym bardziej że takie badania nie są drogie. Najlepiej wykonać je po żniwach albo wczesną wiosną. Za dobrą praktykę uważa się pobieranie próbek i badanie gleby z każdego pola, przynajmniej co 4 lata. Warto jednak wykonywać je częściej i poszerzać podstawową diagnostykę, by lepiej poznać siedlisko. Badanie jakości gleby jest bardzo istotne przed wysiewem rzepaku i pszenicy, ponieważ rośliny te potrzebują do wzrostu nie tylko składników mineralnych, ale także odpowiedniego pH. Dlatego w tym przypadku powinno stosować się nawożenie przedsiewne.
Jak pobrać próbki gleby?
Przed pobraniem próbek powinien zostać wykonany szkic pól przeznaczonych do badań wraz z otoczeniem. Do tego celu można wykorzystać wyrysy geodezyjne. Na polach trzeba zakreślić zasięg powierzchni uprawianych roślin. Do pobrania próbek można użyć laski Egnera albo zwykłego szpadla. Ważne, by pobrać je właściwie. Próbka powinna reprezentować obszar (poniżej 4 ha) użytku rolnego o podobnych warunkach przyrodniczych i agrotechnicznych.
Do wykonania analizy podstawowej (fosfor, potas, magnez, pH gleby) trzeba pobrać ok. 0,5 kg gleby. Praktycznie wygląda to tak, że z powierzchni 4 ha gleb ornych mineralnych pobiera się ok. 20 próbek pojedynczych albo do 40 próbek z gleb organicznych i trwałych użytków zielonych. Próbki pobiera się z warstwy 0-20 cm.
Dokładna instrukcja pobierania próbek gleby jest dostępna na stronach Okręgowych Stacji Chemiczno-Rolniczych.
Ile to kosztuje?
Analizy gleby wykonuje się przede wszystkim w Okręgowych Stacjach Chemiczno-Rolniczych, które mają swoje siedziby w miastach wojewódzkich, ale także w prywatnych firmach, które posiadają akredytacje i pozwolenia na wykonywanie takich usług. Próbki można pobrać samemu i zawieźć do laboratorium, można także skorzystać z pomocy przedstawiciela regionalnego, który przyjedzie na miejsce i sam pobierze próbki. Pomoc oferują także uczelnie rolnicze.
Podstawowe badanie gleby (na zawartość fosforu, potasu, magnezu i odczynu gleby) nie jest drogie. Oczywiście można zlecić poszerzoną analizę gleby, ale już ta podstawowa jest bardzo cenna z punktu widzenia odpowiedniego nawożenia. Każda Okręgowa Stacja Chemiczno-Rolnicza pobiera opłaty za tego typu badania wynikające z rozporządzenia. Są to zatem ceny stałe. Oczywiście badania rozszerzone będą droższe.
Podstawowa analiza gleby kosztuje 15,25 zł/próbę. Badanie na zawartość miedzi, manganu, cynku i żelaza to koszt rzędu 34,99 zł/próbę, na zawartość boru, miedzi, manganu, cynku i żelaza 52,40 zł/próbę. Z kolei badanie laboratoryjne zawartości azotu w glebie z dwóch poziomów profilu kosztuje 28,12 zł, dodatkowo ustalenie dawki azotu 36,87 zł. Badanie zawartości próchnicy kosztuje 34,36 zł, a zawartości S-SO4 46,86 zł. Samo oznaczenie odczynu gleby to koszt 15,64 zł. Są to ceny brutto, ustalone na podstawie cennika OSCR w Białymstoku na dzień publikacji artykułu.
Rolnicy często także zlecają badania zakupionych nawozów, zwłaszcza wapniowych. Jest to koszt rzędu 70-100 zł.
Inwestycja w analizę gleby jest niezbędna, jeśli rolnik chce liczyć na oczekiwane plony. Badanie takie daje jednoznaczne dane dotyczące tego jakich składników mineralnych należy dostarczyć roślinom. Racjonalne nawożenie opiera się na wyniku analizy gleby oraz dawkach zapotrzebowania nawozowego konkretnej rośliny.