Żniwa zbliżają się wielkimi krokami. Jest to więc najwyższy czas, aby przygotować magazyny do składowania tegorocznych zbiorów. Generalne porządki wykonujemy bezpośrednio po opróżnieniu magazynu z przechowywanych w nim zapasów. Przed planowanym składowaniem nowo zebranych plonów, magazyny i silosy powinniśmy sprawdzić pod kątem czystości i braku obecności szkodników. Mniej więcej dwa tygodnie przed planowanymi porządkami w magazynie możemy poukładać pułapki na szkodniki. Następnie należy usunąć wszelkie nawet drobne zanieczyszczenia oraz skorygować uszkodzenia pozwalające na wejście owadów. Można też zastosować specjalne środki do zwalczania szkodników magazynowych oraz przeprowadzić dezynsekcję.
Przygotowania do żniw a szkodniki magazynowe zbóż
Początek lipca to odpowiedni moment na przygotowanie naszych magazynów i silosów na przyjęcie nowych zbiorów. Podczas porządków powinniśmy przyjrzeć się, czy w magazynie nie ma oznak żerowania owadów. Nawet jeśli nie odnajdziemy żadnych śladów, nie należy zakładać, że szkodniki magazynowe zbóż u nas nie bytują. Mogą one bowiem ukrywać się w miejscach niedostępnych dla ludzkiego oka.
Owady w magazynach zbożowych – dlaczego są groźne?
Co roku większość rolników zmaga się z problemem nieproszonych gości w miejscach składowania plonów. Wynika on zazwyczaj z nieodpowiedniego przygotowanie magazynu do żniw lub – co gorsza – z braku jakichkolwiek działań ograniczających rozwój insektów. Szkodniki magazynowe uszkadzają ziarna i tym samym pogarszają ich jakość. Zanieczyszczają plony swoimi odchodami, wylinkami i martwymi osobnikami. Efektem ich działania mamy nie tylko zawilgocone i zagrzewane ziarna, ale też pleśń i duże prawdopodobieństwo wystąpienia mikotoksyn. Wszystko to oczywiście sprowadza się do ogromnych strat zarówno w ilości jak i w jakości magazynowanych zbóż.
Jak wykrywać i zwalczać szkodniki magazynowe?
Wykrycie nieproszonych gości w magazynie nie jest proste, ponieważ szkodniki magazynowe uwielbiają zakamarki, dziury w ścianach i inne zaułki, które łatwo przeoczyć. Musimy więc dokładnie sprawdzać wszelkie takie miejsca.
Nie powinien więc dziwić fakt, że przy zwalczaniu szkodników magazynowych istotna jest pielęgnacja. Usuwamy wszelkie pozostałości, takie jak kurz, martwe szkodniki, stwarzając sobie niezbędne warunki w magazynie do kolejnego etapu działania. Szczególnie dokładnie wymywamy wszystkie narożniki, nie zapominając o ścianach, suficie i wszystkich wystających z nich elementach, nie pomijając oświetlenia. Jeśli w pomieszczeniu znajdują się maszyny, to również powinniśmy je oczyścić. Powinniśmy też przyjrzeć się ścianom: uzupełnić ewentualne szpary, które stanowią doskonałą schronienie i zarazem kryjówkę dla szkodników. Wszelkie istniejące otwory: ujście przewodu instalacyjnego do ściany, muszą zostać wypełnione.
Jeśli w magazynie są okna, powinniśmy skontrolować ich szczelność i w razie potrzeby dokonać naprawy. Nie możemy zapomnieć o założeniu na otwierane okna siatek ochronnych przeciw owadom, choć w magazynach z dobrą wentylacją są one w zasadzie zbędne. Jeśli okna są wadliwe czy nieszczelne, to pozostaje nam wymiana ich lub zamurowanie otworów okiennych. Jeśli tego nie zrobimy, do wnętrza dostawać się mogą szkodniki. Skuteczność odymiania czy fumigacji również będzie niższa, gdyż w pomieszczeniu podczas zabiegu nie uda się utrzymać wymaganego stężenia gazu. Szczelne muszą być również drzwi do magazynu, chroniące przed wtargnięciem do wnętrza gryzoni, ptaków, motyli i dorosłych, lotnych chrząszczy. Dopiero po wykonaniu wszystkich tych czynności, a więc po dokładnym posprzątaniu, pomieszczenie możemy pomalować wapnem gaszonym czy przeprowadzić fumigację.
Innymi słowy na pytanie: jak wykrywać i zwalczać szkodniki magazynowe odpowiedź jest jedna: dokładnie sprawdzamy i oczyszczamy wszystkie zakamarki, w których mogą gromadzić się szkodniki.
Pamiętajcie, że sprawdzenie czystości dotyczy także silosów. Choć ich powierzchnie są gładkie, nie oznacza to, że nie trzeba usunąć pozostałości ziarna oraz wymieść ze ścian pajęczyny.
Tak posprzątane pomieszczenia magazynowe możemy odkazić chemicznie za pomocą specjalnych środków chemicznych. Najbezpieczniej będzie, jeśli wykony zabieg za pomocą opryskiwaczy lub zamgławiaczy automatycznych niewymagających bezpośredniej obsługi. Niezależnie od sposobu przeprowadzenia zabiegu powinniśmy zadbać o środki bezpieczeństwa: włożyć odzież ochronną i maskę.
Dezynsekcja magazynu – sposób na różne szkodniki magazynowe
Usunięcie pajęczyn i dokładne porządki dotyczą również pomieszczeń, w których będziemy wykonywać dezynsekcję magazynu. Podobnie jak naprawienie usterek i uszczelnienie wszelkich szpar i szczelin. Po takich porządkach pomieszczenie magazynowe warto dobrze przewietrzyć.
Przed zabiegiem chemicznym ściany możemy również wybielić wapnem gaszonym. W ten sposób osuszymy i odkazimy powierzchnie.
Dezynsekcja magazynu może być przeprowadzona profilaktycznie, ale jednocześnie jest ona bezwzględnie konieczna w przypadku stwierdzenia chociażby pojedynczych szkodników. Służą do tego profesjonalne środki do zwalczania szkodników magazynowych wykorzystywane w fumigacji. Większość z nich - ze względu na toksyczność – może być jednak stosowana wyłącznie przez wykwalifikowane firmy branży DDD.
Działanie takich preparatów polega na paraliżu zwalczanego szkodnika po przedostaniu się wytworzonego gazu do jego organizmu. Przy stosowaniu fumigacji po upływie przewidzianego czasu działania środka w pustym pomieszczeniu trzeba otworzyć drzwi, okna i dokładnie je wietrzyć przez co najmniej 24 godziny. Po takim zabiegu trojszyk w zbożu i inne szkodniki magazynowe nie powinny się już u nas pojawić.
Zabieg dezynsekcji coraz częściej wykonuje się profilaktycznie przed składowaniem ziarna, nie tylko, gdy zauważymy obecność szkodników.
Środki do zwalczania szkodników magazynowych
Samodzielne wykonanie zabiegów na szkodniki magazynowe zbóż jest utrudnione. Na rynku jest zaledwie kilka preparatów do oprysków i odymiania. Legislatorzy unijni systematycznie ograniczają gospodarstwom możliwość indywidualnej ochrony magazynów.
Jednym z takich preparatów jest K-Obiol Max o substancji czynnej deltametryna. Jest to środek o działaniu kontaktowym i żołądkowym, przeznaczony nie tylko do dezynsekcji pomieszczeń magazynowych, lecz także do ochrony składowanego ziarna. Wykazuje działanie zarówno na osobniki dorosłe jak i larwy owadów.
Przy zabiegu w pustych budynkach/silosach maksymalna/jednorazowa dawka stosowania K-Obial Max wynosi:
- na 100 m² powierzchni gładkich – 60 ml/5 l wody,
- na 100 m² powierzchni szorstkich – 60 ml/10 l wody.
Środek możemy również stosować w przypadku porażenia składowanego ziarna zbóż przez szkodniki magazynowe.
Maksymalna/zalecana dawka jednorazowego zastosowania w tej sytuacji wynosi:
- 1 l na 99 l wody/100 t ziarna – w przypadku ochrony do 6 miesięcy;
- 2 l na 98 l wody/100 t ziarna - w przypadku ochrony do 12 miesięcy.
K-Obiol Max (deltametryna) należy stosować z wykorzystaniem sprzętu zapewniającego równomierne wydatkowanie cieczy roboczej na transportowane ziarno. Sekcję opryskową umieszczamy nad taśmociągiem, na redlerze lub przenośniku ślimakowym, tak aby podstawa strumieni była równa szerokości warstwy przesuwającego/wysypującego się ziarna.
Inne środki do zwalczania szkodników magazynowych to specjalne świece Actellic działające kontaktowe, żołądkowe i gazowe, w formie generatora dymu, przeznaczone do dezynsekcji pustych pomieszczeń magazynowych, silosów zbożowych i paszowych, w których występują szkodniki magazynowe.