Chwasty stanowią poważne zagrożenie dla upraw słonecznika, wpływając negatywnie na plony i wydajność. Słonecznik, ze względu na konieczność siewu w dużych odstępach między rzędami oraz powolny początkowy rozwój, umożliwia chwastom łatwe rozrastanie się i konkurowanie o zasoby. W artykule doradzamy, jaki oprysk na chwasty w słoneczniku wybrać i kiedy go zastosować.
|
Spis treści: |
Najgroźniejsze chwasty w słoneczniku
Najgroźniejsze dla uprawy słonecznika są chwasty, które wykazują wysoką konkurencyjność wobec roślin uprawnych, szybko się rozmnażają i mogą znacznie obniżyć plony.
Jeśli chodzi o chwasty jednoliścienne, są to: chwastnica jednostronna i perz właściwy. Chwastnica jednostronna szybko zajmuje przestrzeń między rzędami słonecznika, ograniczając jego wzrost. Perz właściwy jest trudny do zwalczenia ze względu na swoje rozłogi, które mogą się rozprzestrzeniać bardzo szybko.
Komosa biała, szarłat szorstki, rdestówka powojowata, rumianowate, fiołki, tasznik pospolity, oraz tobołki polne, to przykłady chwastów dwuliściennych rocznych, które cechują się szybkim wzrostem i zdolnością do konkurowania z roślinami uprawnymi o dostęp do składników odżywczych i światła słonecznego. Wieloletni ostrożeń polny także ma silny system korzeniowy i jest trudny do zwalczania, co sprawia, że może stać się poważnym problemem dla plantacji słonecznika, prowadząc do obniżenia jego plonów i wydajności.
|
Najgroźniejsze chwasty jednoliścienne w słoneczniku |
|
Chwastnica jednostronna |
|
Perz właściwy |
|
Najgroźniejsze chwasty dwuliścienne w słoneczniku |
|
Komosa biała |
|
Szarłat szorstki |
|
Rdestówka powojowata |
|
Rumianowate |
|
Fiołki |
|
Tasznik pospolity |
|
Tobołki polne |
Chwasty w słoneczniku – jak zapobiegać?
Dobre przygotowanie stanowiska, w tym płodozmian, odpowiednie zarządzanie terminami siewu i oczyszczenie, może pomóc w ograniczeniu rozwoju chwastów. Jest to ważne zwłaszcza w przypadku chwastów wieloletnich, które są trudne do zwalczenia już po siewie słonecznika.
Jeśli mamy do czynienia z takimi uporczywymi gatunkami, warto rozważyć zastosowanie glifosatu np. Roundup 360 Plus w dawce 2 l/ha przed uprawą przedsiewną, dodając do niego jako adiuwant siarczan amonu w dawce 5 kg/ha. Po wykonaniu zabiegu, pole najlepiej pozostawić na około dwa tygodnie w spokoju, mimo że efekty działania glifosatu będą widoczne już po kilku dniach. Jest to ważne, aby herbicyd mógł dokładnie dotrzeć do wszystkich części chwastów, co ma szczególne znaczenie w przypadku tych tworzących rozłogi, jak perz czy ostrożeń. Co więcej, w przypadku stosowania uproszczeń w uprawie, zabieg herbicydem nieselektywnym jest wręcz (niemal zawsze) konieczny.
Mechaniczne zwalczanie chwastów w słoneczniku
Chwasty w słoneczniku można ograniczyć zarówno metodami chemicznymi, jak i mechanicznymi. Mechaniczne zwalczanie chwastów w słoneczniku obejmuje bronowanie i odchwaszczanie międzyrzędowe. Brony można użyć po około 5-7 dniach od siewu, kiedy zaczynają wschodzić chwasty. Mechaniczne odchwaszczanie międzyrzędzi powinno być przeprowadzane maksymalnie do fazy czwartego liścia słonecznika. W początkowej fazie wzrostu słonecznika mechaniczne zabiegi są korzystne również ze względu na zapobieganie zaskorupianiu się gleby, co poprawia warunki dla rozwoju korzeni.
Chemiczne zwalczanie chwastów w słoneczniku
Do dyspozycji mamy kilka skutecznych substancji czynnych herbicydów, które może zastosować na plantacji słonecznika w dwóch głównych terminach: przedwschodowo i powschodowo.
Przedwschodowe zwalczanie chwastów w słoneczniku
Słonecznik jest rośliną uprawianą w szerokich międzyrzędziach, dlatego – podobnie jak w przypadku kukurydzy – presja chwastów tuż po siewie jest wysoka.
Obecnie jest kilka skutecznych substancji czynnych, które można stosować na plantacji słonecznika przedwschodowo.
Prosulfokarb
Pobierany jest przez najniższą część łodygi (hipokotyl), a w mniejszym stopniu przez korzenie i liście. Działa na zasadzie hamowania podziałów komórkowych i w efekcie ogranicza wzrost i rozwój chwastów. Cecha ta powoduje, że prosulfokarb bardzo dobrze zwalcza wschodzące chwasty, a jednocześnie jest bezpieczny dla roślin uprawnych.
Polecamy: Boxer 800 EC - można go stosować do 3 dni po siewie (BBCH 00-02), w dawce 3,0 -4,0 l/ha.
Pendimetalina
Najskuteczniej zwalcza chwasty w okresie ich kiełkowania i wschodów - chwasty jednoliścienne do fazy pierwszego liścia lub na początku fazy drugiego liścia, a chwasty dwuliścienne do fazy dwóch liści właściwych.
Polecamy: Activus 400 SC - można go stosować wiosną, po siewie, do fazy gdy liścienie przebijają się na powierzchnię gleby (BBCH 00-09), w dawce 4,0 l/ha.
Metobromuron
Jest to substancja dobrze znana plantatorom ziemniaków i soi. Działa poprzez hamowanie fotosyntezy w chwastach, co prowadzi do ich obumierania. Metobromuron szybko rozkłada się w glebie i ma bardzo dobrą rozpuszczalność w wodzie. Dzięki temu skutecznie zwalcza chwasty w warunkach suszy.
Polecamy: Proman 500 SC – można go stosować przed wzejściem rośliny uprawnej (BBCH 00-08), najlepiej w ciągu 5 dni po siewie, w dawce 2,0 -3,0 l/ha.
Aklonifen
Największą skuteczność wykazuje wobec chwastów w trakcie ich kiełkowania i wschodów. Po jego zastosowaniu na siewkach chwastów pojawiają się objawy chlorozy, dochodzi także bielenie brzegów liści, a na końcu liście zasychają.
Po aplikacji aklonifenu na polu tworzy się jednolita warstwa ochronna. Ze względu na to, mechaniczna uprawa gleby lub inne zabiegi naruszające tę warstwę mogą obniżyć skuteczność działania herbicydu. Substancja ta pozostaje aktywna przez okres 2-3 miesięcy, chroniąc plantację przed ponownym zachwaszczeniem.
Polecamy: Bandur 600 SC – można go stosować bezpośrednio po siewie, ale nie później niż tydzień przed wschodami rośliny uprawnej, w dawce: 2,5-3,0 l/ha.
Mieszanina - dimetenamid-P + pendimetalina
Mieszaninę fabryczną tych dwóch substancji czynnych należy stosować bezpośrednio po siewie, ale przed wschodami słonecznika (BBCH 00-09). Taki oprysk zadziała na chwastnicę jednostronną, gwiazdnicę pospolitą, komosę białą, przytulię czepną, rdest ptasi, rumian polny i tobołki polne.
Polecamy: Wing P 462,5 EC – można stosować przed wschodami roślin, w dawce 4l/ha.
Powschodowe zwalczanie chwastów w słoneczniku
W przypadku chwastów dwuliściennych w słoneczniku ochrona powschodowa ogranicza się tylko do dwóch substancji. Oprysk na chwasty w słoneczniku powschodowo, jest więc stosowany bardzo rzadko.
Tribenuron metylu
Działa poprzez hamowanie syntezy aminokwasów w chwastach, co prowadzi do ich obumierania.
Środek na chwasty w słoneczniku z tribenuronem metylu: Express SX 50 SG.
Na tribenuron metylu odporne są odmiany słonecznika oznaczone jako SU, SX, ST lub Express.
Imazamoks
Stosowany wyłącznie w odmianach słonecznika tolerancyjnych na tę substancję. Podobnie jak wcześniej wspomniana substancja, działa poprzez hamowanie syntezy aminokwasów w chwastach, co prowadzi do ich powolnego zamierania.
Polecamy: środek na chwasty w słoneczniku z imazamoksem Pulsar 40 Basf – można używać powschodowo od fazy, gdy rozwinięta jest pierwsza para liści do fazy 6 liścia (BBCH 12-16), w dawce 1,25l/ha.
Na imazamoks odporne są odmiany słonecznika oznaczone jako CL lub CLP.
Gramicydy na chwasty jednoliścienne w słoneczniku
Większość wspomnianych wcześniej herbicydów doglebowych nie działa efektywnie na chwasty jednoliścienne. Do ich zwalczania zalecane są graminicydy.
Te oparte o chlizalofop-p-etylu, dedykowane do stosowania w słoneczniku, mogą być stosowane od momentu pojawienia się liścieni do fazy 6 liści.
Polecamy: Labrador Extra 50 EC lub Evolution.
Na jednoliścienne w słoneczniku możemy użyć preparatu z substancją aktywną fluazyfop-p-butylowy.
Polecamy: Esorio 150 EC lub Fusilade Forte 150 EC.
Kolejną substancją działającą na chwasty jednoliścienne w słoneczniku jest kletodym.
Polecamy: Select Super 120 EC.
Oprysk na ciepłolubne chwasty jednoliścienne w słoneczniku (np. chwastnica jednostronna), należy wykonać powschodowo.
Podsumowanie
Zwalczanie chwastów w słoneczniku to przede wszystkim stosowanie substancji działających jedynie doglebowo (pendimetalina, prosulfokarb, aklonifen, metobromuron i dimetalamid-P z pendimetaliną), a te niekoniecznie są skuteczne (podczas suszy), a przede wszystkim nie nadają się jako oprysk na chwasty w słoneczniku powschodowo. Co prawda, w przypadku preparatów nalistnych mamy niemały wybór gramicydów, ale te zwalczają tylko chwasty jednoliścienne. Dlatego już na etapie planowania uprawy warto rozważyć wybór odmian nasion słonecznika odpornych na tribenuron metylu oraz imazamoks. Dzięki nim można skutecznie kontrolować chwasty dwuliścienne w słoneczniku powschodowo. Obecnie na rynku polskim jest tylko po jednym preparacie z rejestracją z tymi substancjami. Mamy nadzieję, że wraz ze wzrostem popularności słonecznika w Polsce lista takich środków będzie się rozszerzała.