Pchełka rzepakowa, mimo że nie jest uważana za najgroźniejszego szkodnika rzepaku, może znacząco zmniejszyć jego plony. Jej żerowanie prowadzi do uszkodzeń liści, co w konsekwencji obniża efektywność fotosyntezy oraz osłabia ogólną odporność roślin na czynniki stresowe, takie jak choroby czy zmienne warunki atmosferyczne. W artykule opisujemy pchełki w rzepaku, objawy ich występowania, szkodliwość, a także najskuteczniejsze metody ich zwalczania.
|
Spis treści: |
Pchełka rzepakowa - co to za szkodnik?
Pchełka w rzepaku to mały, błyszczący chrząszcz o długości 3–4 mm, którego ciało ma metaliczny niebieskozielony kolor. Pojawia się głównie jesienią i wiosną, a jej obecność można rozpoznać po małych, okrągłych uszkodzeniach o średnicy 0,5–1 mm. Dorosłe pchełki rzepakowe wygryzają otwory w liściach, larwy zaś żerują w pędach oraz ogonkach liściowych.
Pchełka rzepakowa - szkodliwość i wpływ na uprawy
Pośrednio pchełki rzepakowe mogą prowadzić do znacznych strat w plonach, szczególnie w przypadku młodych roślin. Żerowanie tych chrząszczy osłabia rośliny, czyniąc rzepak bardziej podatny na choroby i atak innych szkodników. Szkodliwość pchełki rzepakowej polega również na tym, że osłabione rośliny gorzej znoszą niekorzystne warunki środowiskowe, co w skrajnych przypadkach może prowadzić do strat sięgających nawet 30% plonów.
Kiedy należy rozpocząć zwalczanie pchełki rzepakowej?
Prawidłowe ustalenie terminu oprysku rzepaku wymaga systematycznego monitorowania plantacji. Do lustracji warto wykorzystać żółte naczynia jako pułapki lub atraktanty w postaci tablic lepowych. Ich jaskrawy kolor przyciąga chrząszcze, co ułatwia ich identyfikację oraz ocenę liczebności populacji.
Progiem szkodliwości, przy którym zaleca się rozpoczęcie działań, jest:
-
obecność 3 dorosłych chrząszczy na metr bieżący rzędu rzepaku
-
lub 1-2 larwy na roślinę.
Po przekroczeniu tych progów należy bezwzględnie zastosować odpowiednie środki ochrony roślin.
Czym zwalczać pchełkę rzepakową?
W przypadku wysokiej presji szkodnika najczęściej stosuje się środki owadobójcze, które działają zarówno na dorosłe osobniki, jak i larwy. Zaleca się stosowanie insektycydów systemowych, które chronią roślinę od wewnątrz, co jest szczególnie skuteczne w przypadku larw drążących korytarze w tkankach roślinnych.
W połączeniu z zabiegami chemicznymi, kluczowe jest monitorowanie plantacji za pomocą pułapek (np. żółtych naczyń), które ułatwiają szybkie wykrywanie obecności szkodnika i podejmowanie odpowiednich działań.
Pchełka rzepakowa - zwalczanie metodami chemicznymi
Skuteczne środki na pchełkę zawierają takie substancje aktywne jak: deltametryna, lambda-cyhalotryna czy acetamipryd. Można również stosować mieszaninę acetamiprydu z lambda-cyhalotryną.
Do popularnych preparatów stosowanych w ochronie rzepaku przed pchełką należą:
Profilaktyczne zaprawianie nasion przed pchełką rzepakową
Jedną z najskuteczniejszych metod ochrony przed pchełką rzepakową jest siew nasion zaprawionych substancjami czynnie zwalczającymi te szkodniki.
Zaprawianie nasion stanowi ważny element profilaktyki, ograniczający występowanie szkodników już na etapie siewu. Preparaty te zabezpieczają młode rośliny w początkowych fazach rozwoju, kiedy te są najbardziej narażone na uszkodzenia. Zmniejszenie prawdopodobieństwa ataku szkodników na początku wegetacji sprzyja lepszemu wzrostowi i rozwojowi roślin. Przykładem takiego preparatu-zaprawy jest Belem 0,8 MG SMB - pyretroid z cypermetryną.
Pchełka rzepakowa a zabiegi agrotechniczne
Ważnym elementem ochrony upraw rzepaku jest także agrotechnika. Płodozmian, przestrzeganie terminu siewu, odpowiednia izolacja przestrzenna od innych plantacji rzepaku, a także utrzymanie odpowiedniej kondycji plantacji poprzez właściwe nawożenie, mogą znacząco zmniejszyć presję szkodników. Dodatkowo, kontrola chwastów, zwłaszcza tych z rodziny kapustowatych, może ograniczyć dostęp pchełki do alternatywnych źródeł pożywienia.
Podsumowanie tematu pchełki w rzepaku
Pchełka w rzepaku, mimo że nie jest najgroźniejszym szkodnikiem rzepaku, może znacząco zaszkodzić plonom, zwłaszcza w początkowej fazie wzrostu roślin. Jej żerowanie uszkadza liście rzepaku, co osłabia roślinę i zwiększa jej podatność na choroby i trudne warunki środowiskowe. Kluczowe jest regularne monitorowanie upraw, np. przy użyciu żółtych pułapek, aby szybko wykryć szkodnika. Po przekroczeniu określonych progów szkodliwości zaleca się stosowanie insektycydów. Ważnym elementem ochrony są też działania profilaktyczne, takie jak zaprawianie nasion oraz agrotechniczne zabiegi, które mogą ograniczyć rozwój pchełki.