
Uprawa kukurydzy na ziarno to jedna z bardziej opłacalnych form produkcji rolnej, ale wymaga dużej staranności na każdym etapie. Wysokość plonów i jakość ziarna zależą od dobrze dobranej odmiany, właściwego nawożenia, odpowiedniej obsady roślin oraz terminowego siewu i zbioru. Odpowiednie zarządzanie uprawą pozwala poprawić opłacalność produkcji i ograniczyć ryzyko problemów, takich jak choroby czy nierównomierne dojrzewanie kolb.
Spis treści: |
Kierunki uprawy kukurydzy na ziarno
Kukurydza na ziarno może być uprawiana w różnych celach, w zależności od rodzaju przetwórstwa, do jakiego jest przeznaczona.
Kukurydza na ziarno - cele uprawy |
produkcja pasz |
przemiał ziarna na mąkę i kaszę |
produkcja skrobi |
kukurydza cukrowa i pękająca |
produkcja bioetanolu |
Wybór odpowiednich nasion kukurydzy na ziarno
Podstawą każdej udanej uprawy kukurydzy na ziarno jest wybór odpowiednich nasion. Na rynku dostępne są różne odmiany kukurydzy, które różnią się między sobą odpornością na choroby, wymaganiami glebowymi oraz terminem dojrzewania.
Wybierając nasiona kukurydzy na ziarno, warto uwzględnić przede wszystkim terminy siewu kukurydzy na ziarno oraz potencjalny czas dojrzewania roślin. W zależności od wymagań producentów, wyróżniamy odmiany wczesne, średnio wczesne oraz późne, które różnią się długością okresu wegetacji i odpornością na niekorzystne warunki pogodowe.
FAO to liczba, która określa wczesność odmian kukurydzy. Przypisywana jest rejestrowanym odmianom kukurydzy na podstawie ogólnie przyjętego wzorca. Wczesność odmian determinuje długość okresu wegetacji i wpływa na odporność rośliny na niekorzystne warunki pogodowe.
Grupa wczesności odmian |
FAO |
wczesne |
do 220 |
średnio wczesne |
220-250 |
średnio późne |
260-290 |
późne |
od 300 |
Kukurydza o wysokim FAO charakteryzuje się większym potencjałem plonotwórczym - wynika to z dłuższego okresu wegetacji. Wymaga jednak znacznie więcej czasu, by osiągnąć pełną dojrzałość oraz oddać wodę z ziarna. Odmiany o niższym FAO pozwalają na wcześniejszy zbiór, co umożliwia sprzedaż plonów w korzystniejszej cenie, a także bezpieczne wprowadzenie uprawy następczej (np. zbóż ozimych).
Odmiany kukurydzy na ziarno - dostosuj FAO do regionu
Wybór odpowiednich odmian kukurydzy na ziarno jest ściśle powiązany od warunków klimatycznych panujących w danym regionie. W cieplejszych południowych rejonach kraju, gdzie jesienie są cieplejsze, najlepiej sprawdzą się odmiany kukurydzy na ziarno o wyższym FAO. Tego typu odmiany mają dłuższy okres wegetacji, co pozwala na uzyskanie wyższych plonów. Natomiast w północnych częściach Polski, gdzie jesienie są chłodniejsze i częściej występują letnie susze, lepszym wyborem będą odmiany o niższym FAO, które szybciej dojrzewają i pozwalają na wcześniejszy zbiór.
Terminy siewu kukurydzy na ziarno
Optymalnym terminem siewu kukurydzy na ziarno jest przełom kwietnia i maja, kiedy temperatura gleby wynosi co najmniej 8-10°C. Zbyt wczesny siew może prowadzić do problemów z kiełkowaniem nasion w wyniku niskiej temperatury gleby, natomiast zbyt późny siew skróci okres wegetacji, co w rezultacie może negatywnie wpłynąć na jakość i ilość plonów.
Termin siewu kukurydzy na ziarno należy dostosować do specyfiki regionu oraz przewidywanych warunków pogodowych.
Kiedy siać kukurydzę na ziarno na północy Polski?
Na północy Polski siew kukurydzy na ziarno powinien rozpocząć się w pierwszej dekadzie maja. W tym regionie warunki cieplne są mniej sprzyjające, dlatego termin siewu jest opóźniony w porównaniu do innych części kraju.
Kiedy siać kukurydzę na ziarno na południu Polski?
W południowej Polsce, gdzie warunki cieplne są bardziej sprzyjające, siew kukurydzy na ziarno można rozpocząć już na początku trzeciej dekady kwietnia, wykorzystując wyższe temperatury i lepsze warunki dla wzrostu roślin.
Gęstość siewu kukurydzy na ziarno
Gęstość siewu kukurydzy na ziarno to jeden z najistotniejszych czynników wpływających na plonowanie roślin. Zbyt gęsty siew może prowadzić do nadmiernej konkurencji między roślinami o wodę, światło i składniki odżywcze, co skutkuje niższymi plonami. Z kolei zbyt rzadki siew może powodować niepełne wykorzystanie powierzchni uprawowej, co również wpływa na zmniejszenie plonu. Zalecana gęstość siewu kukurydzy na ziarno wynosi od 60 do 75 tysięcy roślin na hektar, w zależności od odmiany oraz technologii uprawy. Warto przy tym pamiętać, że na gęstość siewu wpływają także warunki glebowe i sposób prowadzenia uprawy.
Nawożenie kukurydzy na ziarno
Kukurydza jest rośliną o dużych wymaganiach pokarmowych, szczególnie w zakresie azotu, fosforu i potasu. Optymalizacja nawożenia polega na dostosowaniu dawek nawozów do stanu gleby oraz fazy wzrostu roślin.
Nawożenie kukurydzy na ziarno azotem
Azot to jeden z najważniejszych składników - kukurydza pobiera go w okresie intensywnego rozwoju, szczególnie od 10 dni przed wyrzucaniem wiech aż do 30 dni po rozpoczęciu tego etapu. W tym czasie roślina może wchłonąć nawet 75% całkowitej ilości azotu, jaki jest jej potrzebny przez cały sezon wegetacyjny. Dlatego nawożenie azotem musi być przeprowadzone na kilku etapach, zaczynając od wiosny, aż do fazy kwitnienia.
Nawożenie kukurydzy na ziarno fosforem
Fosfor jest niezbędny dla rozwoju systemu korzeniowego, szczególnie w fazie wschodów i początkowego wzrostu. Pomaga roślinie lepiej wykorzystywać wodę i składniki pokarmowe. Dostarczenie odpowiedniej ilości fosforu w pierwszych etapach wzrostu rośliny ma duże znaczenie dla jej dalszego rozwoju.
Nawożenie kukurydzy na ziarno potasem
Potas pomaga wzmocnić odporność roślin na choroby oraz różnego rodzaju stresy, takie jak susza czy przymrozki. Ma też wpływ na jakość ziarna, co jest kluczowe w produkcji kukurydzy na ziarno. Odpowiednia ilość potasu w nawożeniu pozwala na uzyskanie lepszego plonu i lepszą jakość ziaren.
Znaczenie wapnowania gleby
Wapnowanie to ważny zabieg, który przygotowuje glebę pod uprawę kukurydzy. Roślina najlepiej rośnie na glebach o pH 6-7, czyli w okolicach odczynu neutralnego lub lekko zasadowego. Jeśli gleba jest zbyt kwaśna, rośliny mogą mieć problemy z przyswajaniem składników pokarmowych, co wpłynie na ich rozwój. Regularne wapnowanie pomaga utrzymać odpowiednią równowagę pH gleby.
Nawożenie dolistne kukurydzy
Oprócz makroelementów, takich jak azot, fosfor czy potas, kukurydza potrzebuje także mikroelementów, które odgrywają istotną rolę w jej wzroście i zdrowiu. Są to m.in. cynk, bor, miedź, mangan, molibden i żelazo. Nawozy dolistne, które zawierają te mikroelementy, pomagają roślinom lepiej się rozwijać, poprawiają ich odporność na choroby i stresy oraz wspomagają plonowanie.
Dzięki odpowiedniemu nawożeniu (dostosowanemu do fazy wzrostu) i analizy gleby, możemy w pełni wykorzystać potencjał kukurydzy i uzyskać wysokiej jakości plony. Ważne jest, aby nawożenie było dobrze zaplanowane, a dawki nawozów nie przekraczały rzeczywistych potrzeb roślin.
Koszenie kukurydzy na ziarno - kiedy i jak?
Właściwy czas koszenia zapewnia wysoką jakość i odpowiednią wilgotność ziarna. Zbiór powinien odbywać się, gdy ziarno osiągnie dojrzałość, a wilgotność wynosi około 15-20%. Zbyt wczesne koszenie kukurydzy na ziarno może skutkować zbyt wilgotnym ziarnem, a opóźnione - pogorszeniem jakości ziarna. Do sprawnego i efektywnego zbioru konieczne jest użycie odpowiednich maszyn, takich jak kombajny z przystawkami do kukurydzy.
Zbiór kukurydzy na ziarno - kiedy zbierać?
Zbiór kukurydzy na ziarno należy przeprowadzać za pomocą odpowiednich maszyn, takich jak kombajny do kukurydzy. Dzięki temu ziarno będzie dokładnie oddzielone od reszty rośliny. Kukurydzę z pola należy zebrać jak najszybciej po koszeniu i dosuszyć ją do odpowiedniej wilgotności. Po zbiorze, ziarno należy odpowiednio przechowywać, dbając o to, aby wilgotność nie przekraczała 14-15% - niska wilgotność jest ceniona przez kupujących. Dzięki odpowiedniemu przechowywaniu możliwe jest zachowanie jakości ziarna przez długi czas.
Czytaj także: Termin zbioru kukurydzy - jak go wyznaczyć? |
Najczęściej zadawane pytania o uprawę kukurydzy na ziarno
Jaki kombajn do kukurydzy na ziarno?
➝ Do zbioru kukurydzy na ziarno najlepiej sprawdzają się kombajny wyposażone w specjalne przystawki do kukurydzy. Ważne jest, aby kombajn miał dobrą separację i czyszczenie ziarna oraz był dostosowany do wydajności uprawy.
Czy kukurydza na ziarno się opłaca?
➝ Opłacalność zależy od plonowania, cen skupu i kosztów uprawy. Wysokie plony (10–15 t/ha) oraz korzystne ceny rynkowe mogą zapewnić dobrą rentowność. Kluczowe są koszty suszenia, nawożenia i ochrona przed szkodnikami.
Jaka kukurydza na ziarno na słabe gleby?
➝ Na słabsze gleby warto wybierać odmiany o dobrej tolerancji na suszę i niskie pH, np. średnio wczesne - Kukurydza Casandro F1 50tyś C1 Optiplus Saatbau, Kukurydza Mas 220.V F1 C1 50 Tyś Maisadour, średnio późne - Kukurydza DKC 3888 F1 50 tyś C1 + B360 Bayer z bardzo wczesnych odmian - Kukurydza Mas 125.C F1 50 tyś C1 Maisadur.